23 Şubat 2024, 22:57
Son dönem meşhur steakhouse kültürünü hemen her yerde görüyoruz. Tüketimi artan kırmızı et pazarının iyice yaygınlaşmasına ilave olarak, bu pazarın büyümesine özellikle Türk halkı olarak destek verdiğimizi düşünüyorum. Çünkü biz kırmızı et kültürü olan ve kırmızı etin her türlüsünü severek tüketen bir milletiz.
Fakat gözlemlenen ve araştırmalar ile desteklenen şu ki kırmızı et global ölçüde Dünya’ya, doğaya, hayvanlara ve insanoğluna zarar veriyor. Ayrıca, kortizon ile gelişen ve otlanma kültüründen uzak, seri üretim büyükbaş hayvan etinin besin değeri geçmişe oranla azalmış, doymuş yağ içeriği daha da artmış durumda. Buna bağlı olarak da yoğun kırmızı et ile beslenen bireylerde kalp ve damar hastalıkları oranı daha da arttı.
Örnek bir cümle ile devam etmek gerekirse; İngiltere Kamu Sağlığı Enstitüsü Baş Diyetisyeni Profesör Louis Levy “Küresel ölçekte tüm veriler ve kanıtlar kırmızı et ve işlenmiş et tüketen insanların bu tüketimlerini olabildiğince azaltmaları gerektiğini gösteriyor.”
“Kırmızı etin dengeli beslenme çerçevesinde besin değeri açısından bir takım faydaları olabilir ancak makul seviyeler aşıldığında bağırsak kanseri gibi hastalıkların oluşma riskini artırıyor.”
Sağlık tarafı bir yana, hayvancılığın iklim krizine ve çevreye olan etkileri nedeniyle çok sayıda uluslararası örgüt et tüketiminin azaltılması gerektiğini kaydediyor.
Dünya Sağlık Örgütü, son yıllarda haftada 500 gramdan fazla et tüketmenin sağlığa olumsuz etkilerini son dönem sıklıkla vurguluyor. Dolayısıyla son derece değerli bir protein kaynağı olan etten fayda sağlayabilmek için öncelikle miktarına özen göstermek gerekiyor. Ancak, günlük tüketim miktarı yerine haftalık et yeme miktarı çok daha önemli görülüyor çünkü, toplam haftalık tüketilmesi gereken miktarın dengeli şekilde günlere ayrılması gerekiyor. Böylece hem doğru beslenme gereği olan protein alımına katkı sağlanıyor, hem de fazla et tüketiminin yaratabileceği sağlık sorunlarının da önüne geçilmiş oluyor. Yaklaşan kurban bayramı ile birlikte artacak olan kırmızı et tüketiminin;
Ayrıca bayram kültürü ile birlikte artan bayram şekeri, bayram tatlısı, ağır şerbetli tatlıların uzun bayram tatil süresince fazla tüketimi kilo alımına neden olacaktır. Bu durum ayrıca diyabet, kalp rahatsızlıkları, hipertansiyon gibi kronik rahatsızlıkların tetiklenmesine neden olacağı için tatlılar yerine mevsim meyvelerinin tüketimini önermekle birlikte sporu bu süreçte ihmal etmememiz gerektiğini özellikle vurgulamak isterim.
Peki kırmızı etin fazla tüketimi hangi rahatsızlıklar neden olur?
Kolesterolün artmasına bağlı olarak kalp ve damar hastalıklarına neden olabilir.
Fazla ve özellikle yağlı etin fazla tüketiminin yaratabileceği zararlardan biri de kolesterol yüksekliğidir. Kan kolesterol değerlerinin yükselmesi özellikle kalp damar hastalığı olanlar için büyük bir risk faktörüdür. Dolayısıyla yüksek tansiyon, diyabet ve kalp hastalığı olanlar muhtemel sorunların önüne geçmek için günde 100 gramdan fazla kırmızı et tüketmemelidir.
Et sindirimi zor bir besindir ve kabızlığa neden olabilir.
Fazla et tüketimi en çok sindirim sistemine etki eder ve midede bir takım rahatsızlıkların yaşanmasına neden olabilir. Güç parçalanan bir besin olduğu için vücut sindirirken zorlanır. Dolayısıyla fazla tüketildiğinde midede ağrı, kramp, bağırsaklarda gaz, şişkinlik gibi sorunlar ortaya çıkabilir. Bunları azaltabilmek için tüketim miktarının yanında pişirme tekniklerine de dikkat etmek gerekir. Kavurma ve kızartma gibi sindirimi zor yöntemler yerine, haşlama ve ızgaranın tercih edilmesi oluşabilecek problemleri önler.
Et tüketimi beraberinde içeriğinde bulunan doymuş yağ ile yağ tüketimini de getirir. Fazla tüketimi safra kesesi ve pankreas üzerinde olumsuz etkiler yaratır. Özellikle safra kesesinde taş ya da çamur olanların şikâyetleri artar. Dolayısıyla çok yağlı bir yemek yedikten sonra bulantı, kusma ve karın ağrısı gibi rahatsızlıkları olan kişilerin safra veya pankreas rahatsızlıkları olabilir ve bu nedenle doktora başvurulmalıdır.
Gut hastalığı ve böbrek taşı oluşumuna neden olabilir
Böbrek taşları fazla et tüketimiyle birlikte ürik asit miktarı da yükselebilir. Buna bağlı olarak, gut hastalığı olan kişilerin eklemlerinde ağrılar başlayabilir. Böbrek taşı problemi olanlarda da ürik asit yükselmesine bağlı taş miktarında artış yaşanabilir. Özellikle, gut hastalığı olan ve böbreklerinde taş bulunan kişilerin çok daha fazla dikkat etmeleri gerekir.
Yaratabileceği etkiyi azaltmak için eti mutlaka sebze ve meyve ile birlikte yiyin.
Kabızlık yaşamamak için günde 8-10 bardak su için.
Sindirimi kolaylaştırmak ve hazım problemlerini en aza indirmek için eti iyice çiğneyin.
Gün içinde mümkün olduğunca hareket ederek sindirim sisteminize yardımcı olun.
Tükettiğiniz etin mümkün olduğunca yağsız olmasına dikkat edin.
Izgara ya da haşlama yöntemiyle pişirilmiş eti tercih edin.
Sindirimi daha da zorlaştıracağı için yatmadan 4 saat öncesinde et tüketmemeye çalışın.
Etle birlikte kalorisi yüksek içerecekler içmeyin.
