23 Şubat 2024, 22:53
Son yıllarda güzellik ve besin takviyesi sektörünün gözdesi olan kolajen, toplumdaki yaygın inanışın aksine sadece cildimizin değil, tepeden tırnağa tüm vücudumuzun sağlıklı olmasında ‘kilit’ rol üstlenen son derece önemli bir proteindir.
Kolajen kelimesi Yunanca’da ‘tutkal’ anlamına gelmektedir. Kolajen vücudun yapısal bütünlüğünü oluşturan, insan vücudunda en çok bulunan temel proteindir ve vücutta özellikle kaslarda, kemiklerde, tendonlarda, bağlarda, organlarda, kan damarlarında, ciltte, bağırsaklarda ve diğer bağ dokularında bulunur. Özellikle bu yüzden Kolajen (collagen), cilt sağlığını önemseyen birçok kişi ve eklemleri iyileştirmek için birçok spor grubu ve sporcunun odak noktasında bulunuyor.
Kolajen kaybı 18-29 yaşlarında başlar. 40 yaşından sonra yılda yaklaşık %1’i kaybedebilir. Kadınlarda özellikle menopoz döneminde bu azalma yüzde 50’leri bulur. 80 yaşına gelindiğinde ise kolajen kaybı genel olarak %75’lere ulaşır.
Kolajen sentezi için önemli olan 3 aminoasit vardır. Bunlar prolin, lizin ve glisindir.
* Kemik suyu
Bu seçenek en popüler olanıdır. Kemik suyu, kemik ve bağ dokusu içerdiğinden kalsiyum, magnezyum, fosfor, kolajen, glukozamin, kondroitin, amino asitler ve diğer birçok besin öğesini bulundurur. Bununla birlikte her kemik suyu kullanılan kemiğin kalitesi nedeniyle farklıdır.
*Tavuk
Pek çok kolajen takviyesinin tavuktan elde edilmesinin bir nedeni var. Eğer daha önce tavuk kestiyseniz muhtemelen ne kadar bağ dokusu içerdiğini fark etmişsinizdir. Birçok çalışma tavuk boynu ve kıkırdağını artrit tedavisi için bir kolajen kaynağı olarak belirlemiştir.
Balık ve kabuklu deniz ürünleri
Diğer hayvanlar gibi balıklar ve kabuklu deniz hayvanları da kolajenden yapılmış kemikler ve bağlar içerir. Balığın pek tüketilmeyen başı, gözbebekleri ve pulları kolajen bakımından en yüksek kısımlarıdır. Ancak öğle yemeğinde yediğiniz ton balıklı sandviç veya akşam yemeğinde tüketilen bir somon kolajen alımınızı kesinlikle artırır.
*Yumurta akı
Yumurta diğer hayvansal ürünler gibi bağ dokusu içermez. Yumurta beyazının büyük miktarda içerdiği prolin kolajen üretimi için gerekli aminoasitlerden biridir.
*Ginseng
Ginseng geleneksel tıpta yüzyıllardır kullanılmaktadır. 2012’de yayınlanan bir araştırma ginsengin kan dolaşımındaki kolajen miktarını artırdığını buldu. Araştırmalar ayrıca ginsengin cildin yaşlanmasını durdurma potansiyeline sahip olabileceğini gösteriyor. Ginseng genellikle çay, bitki özleri (ekstrakt) veya takviye şeklinde bulunur.
*Turunçgiller
C vitamini vücudun kolajen üretiminde öncü olarak önemli bir rol oynar. Bu nedenle yeterli C vitamini almak çok önemlidir. Portakal, greyfurt, mandalina, limon gibi turunçgiller C vitaminiyle doludur.
*Kırmızı – Mor meyveler
Çilek, yaban mersini, ahududu ve böğürtlen gibi meyveler C vitamininden oldukça zengindir. Aynı zamanda cildi hasardan koruyan antioksidan bakımından yüksektirler.
*Tropikal meyveler
Mango, ananas, kivi, guava gibi tropikal meyveler C vitamininden zengin meyvelerin listesini tamamlıyor. Guava ayrıca kolajen üretimi için bir başka yardımcı faktör olan az miktarda çinkoya sahiptir.
*Sarımsak
Sarımsakla yemeklerinize lezzetten fazlasını katabilir. Sarımsak kükürt bakımından yüksektir. Kükürt kolajenin sentezlenmesine ve parçalanmasını önlemeye yardımcı eser bir mineraldir.
*Yeşil yapraklı sebzeler
Yeşillikler renklerini antioksidan özellikleriyle bilinen klorofilden alırlar. Bazı çalışmalar klorofil tüketmenin ciltteki kolajen öncüsünü artırdığını göstermiştir.
*Yeşil Biber
Salatalara veya sandviçlere dolmalık biber ekleyin. Bu yüksek C vitamini kaynağı olan sebze, yaşlanma belirtileriyle mücadele edebilen kapsaisin içerir.
*Domates
Bir başka C vitamini kaynağı domatestir. Domatesler ayrıca cilt sağlığını destekleyici bir antioksidan olan likopen içerir.
Brüksel lahanası
Brüksel lahanası sağlıklı bir cilt için önemli olan iyi bir provitamin A kaynağıdır. İçerdiği C vitamini ayrıca serbest radikal hasarıyla savaşabilir. Aynı zamanda kolajen üretimini desteklediği için cildin elastikiyetini korumaya yardımcıdır. Mevsiminde bol bol tüketimini öneririm.
*Tatlı patates
Tatlı patatesin turuncu rengi A vitaminine dönüştürülen beta-karoten adlı bir antioksidandan gelir. A vitamini cildin elastikiyetine, hücre yenilenmesine ve sonuçta ciildin genç görünümüne katkıda bulunabilir. Bu lezzetli sebze aynı zamanda cildi zararlı serbest radikallerden koruyan harika bir C ve E vitamini kaynağıdır.
*Kuruyemişler
Kabak çekirdeği, kaju, ceviz, ay çekirdeği gibi hem E vitamini hem yararlı yağlardan zengin olan kuruyemişler vücudun kolajen oluşturma yeteneğini artıran çinko ve bakır içerir.
*Kuru Baklagiller
Kuru fasulye, barbunya gibi baklagiller kolajen sentezi için gerekli amino asitleri içeren yüksek proteinli besinlerdir. Ayrıca birçoğu kolajen üretimi için gerekli, başka bir besin öğesi olan bakırdan zengindir.
