23 Şubat 2024, 22:56
Dünya’da Karamuk ‘un bulunduğu 5 ülkeden birisi de Türkiye. Adına türküler yazılan, nazlı ve bir o kadar da asi bir bitki karamuk. Doğada çok az sayıda bulunan ve kendiliğinden yetişen bu bitki vücutta antikor ürettiği için birçok derde devadır.
Halk arasında kadın tuzluğu olarak da dillendirilen bu mucizevi bitki, kırmızı-mor meyveler sınıfında yer alıyor. Karanfilgiller familyasından ve boyu en çok 2 metre kadar uzayabilir. Tadı, ekşi-tatlı olup rengi mor-kırmızıdır. Yetiştiği yörede meyve kısımlarından şurup, hoşaf, meyve suyu ve meyve marmelat yapılırken, köklerinden de çayı yapılıyor.
Yapısında berbamin, berberin gibi alkoloidler yer alıyor. Antioksidan, antitümör, antifungal ve antibakteriyel özellikleri bulunuyor. Vücutta antikor üretmek gibi eşsiz bir özelliğe sahip olan karamuk bitkisi tansiyon hastaları, şeker hastaları ve kalp hastaları için şifa kaynağı. Doğada, kendiliğinden yetişen karamuk bitkisi kolajen üretimini artırarak yaşlanmayı önlüyor. Bitkinin genelde meyvesi ve kökü kullanılsa da dikeni ve yaprağı da şifa kaynağı olarak çeşitli şekillerde tüketiliyor. Karamuk bitkisinin enfeksiyon ve iltihap giderici özelliği başta olmak üzere yüksek antioksidan kapasitesi ve yüksek C vitamini içeriği ile gençlik ve güzellik kaynağı. Öte yandan antibakteriyel özelliğe sahip olan bu bitki, antikor üretme özelliği ile vücutta bulunan enfeksiyon ve bakterileri de yok ediyor.
Ayrıca karamuğun kök kısmı sarı renk verdiği için boyama işlemleri için kullanılıyor. Bu kök kısmı ortalama 100 sene önce Sivas’ta özellikle halı kilim boyamaların da kullanılırmış. Az sayıda da olsa hala iplik boyanmasında, kilim boyanmasında karamuğun kökünü kullanan iç Anadolu yöresinde okuyan öğrenciler bulunuyor.
İçeriğinde bulunan yüksek orandaki C vitamini ile tam bir hücrelerin yenilenmesini sağlar, yüksek antioksidan kapasitesi ile kolajen üretimini artırarak gençlik, güzellik sağlar.
Antibakteriyel ve antifungal özelliklere sahip olduğu için enfeksiyonlara karşı korunmaya yardım eder. Vücuttaki çeşitli iltihap ve enfeksiyonların etkisini hafifletir. Mesane, üriner sistem, boğaz ağrısı, bronşit gibi rahatsızlıkların hızlı iyileşmesini sağlar.
Karaciğer kanı temizler, yağları sindirmek için gerekli olan safrayı üretir. Safra kesesi, karaciğer tarafından salgılanan safra suyunu depolar. Karamuk karaciğer ve safra koruma özellikleri ile tam bir safra kesesi ve karaciğer dostudur. Ayrıca Kolesterol oluşumunu önler.
Birçok rahatsızlığın oluşması ya da organların olumsuz etkilenmesi kalbe zarar verir. Kolesterol, kan dolaşımının azalması, hipertansiyon gibi rahatsızlıklar kalbi olumsuz etkiler. Karamuk meyvesi antioksidan kapasitesi ile kan basıncını düzenleyerek kalp ve damar sağlığını korur ve varis oluşumunu önler
Bağırsaklar üzerindeki düz kasları olumlu yönde etkileyerek hareket etmelerini sağlar. Bu sayede kabızlığı önler ve birçok sindirim yolu rahatsızlıklarına iyi gelir. Hazımsızlığa ve mide yanması, reflü gibi mide rahatsızlıklarına fayda sağlaması karamuk’un en bilinen faydaları arasındadır.
Düşük şeker oranı, yüksek antioksidan kapasitesi ve C vitamini oranı ile kan şekerini düzenlediği için insülin direnci ve diyabet oluşumunu önler.
Beslenme ve diyet uzmanı Esra Şahin
